مطلب وارده – جنگ فیل ها

مخابرات ما ( مطلب وارده -پاک نژاد) –  اخیرا بصورت اتفاقی یکی از نمایندگان محترم مجلس را که ابتدائا نمی شناختم زیارت کردم دوست مشترکمان ایشان را معرفی کرد . ایشان که فهمید من مخابراتی هستم و من هم ملاقات ایشان را مغتنم دیدم درموردر مشکلات مخابرات چند کلامی رد و بدل کردیم . معلوم بود آن نماینده محترم توسط وزیر ارتباطات توجیه شده بودند ازجمله این که گفتند آقای احمدی نژاد وزارت ارتباطات را تضعیف کرده است و …. .

این جملات کافی بود به رویکرد وزیر جوان پی ببرم بگذارید از ابتدا شروع کنم:

خصوصی سازی از سالهای پس از جنگ ورد زبان دولتمردان و سیاست مداران ما بوده است . در سالهایی که اوایل استخدام مان در مخابرات بود یعنی اوائل دهه هشتاد ،توسعه های بزرگی در مخابرات صورت می گرفت کمیت و کیفیت مخابرات متحول می شد. گذر از آنالوگ به دیجیتال و ظهور و بروز صنعت ارتباطات سیار و ورود شرکت های چینی به ایران و از همه مهمتر پرداخت هزاران میلیارد تومن پول توسط مردم بعنوان ودایع مردمی برای تلفن ثابت و موبایل که از مخابرات یک سرمایه دار واقعی ساخته بود باعث ارتقای کمی و کیفی زیادی در مخابرات شد. این پدیده نیاز به افزایش نیروی انسانی مخابرات را بیش از پیش آشکار می ساخت در حالی که سیاست های دولت ها ، کوچک سازی دولت و برون سپاری کارها بود و چاره ای دیگر در کار نبود واگذاری(برونسپاری) امور مخابرات با تب و لرز از قسمت هوایی شبکه شروع شد و پس از زمان نه چندان زیادی به ام دی اف و سالن دستگاه ها رسید و ترس ابتدایی از چگونگی مدیریت بخش خصوصی در مخابرات فرو ریخت . این روند باعث حضور تعداد زیادی نیروی انسانی علاوه بر پرسنل اصلی شرکت شد مسلما این نیروها فرآیند رسمی استخدام مخابرات را طی نکرده بودند و شاید برخی شان اصلا این شرایط را نداشتند. مخابرات در زمانی که دولت متولی اداره آن بود نیروی متراکمی داشت با تنوع چندگانه :

رسمی، کار گزار و پیمانکار روستایی، شرکتی (تحت پوشش صدها نوع شرکت خصوصی)، رانندگان (قراردادی و یا استیجاری) و….
مخابرات استان ها هم ساختار شرکتی داشتند اگر چه تحت مدیریت مخابرات ایران بودند اما استقلال حقوقی قانون تجارت را داشتند.
تا اینکه در سالهای اوایل دهه نود یعنی بین ۸۰ و ۹۰ توجه به اصل ۴۴ و خصوصی سازی در کل و بویژه در مخابرات شدت گرفت و قانون ویژه اصل ۴۴ در مجلس تصویب شد. در مقام تئوری قانون خوبی بود و سیاست خصوصی سازی سیاست مثبتی ارزیابی می شد اما وقتی موضوع عملیاتی شد ضعف های آن آشکار شد . یکی از معضلات این قانون تداخل وظایف شورای رقابت با رگولاتوری ها (بویژه رگولاتور ICT) بود. برداشت عده ای این بود که پیش بینی شورای رقابت در قانون مذکور و استناد به ماده۹۲ آن در واقع باعث ابطال بخشهایی از قانون وظایف و اختیارات وزارت ICT مخصوصا در رابطه با رگولاتوری می شودحتی این برداشت منجر به تصویب فوریت طرح استقلال رگولاتوری در مجلس شد البته صدای آنها بجایی نرسیدو حتی طرحی که فوریت آن به تصویب رسیده بود در مجلس بابگانی شد!!

در سوی دیگر هم مخابرات واگذار شد یک واگذاری پر حاشیه که نگرانی های زیاد صاحب نظران را بهمراه داشت . امروز دیگر براحتی می توان به صاحبان آن نگرانی ها حق داد و ای کاش به آن نگرانی ها توجه می شد.
این ایام وزارت ارتباطات که شرکت معظم مخابرات را از دست داده بود و از نظر حجم در حد یک شرکت مخابرات استانی هم باقی نمانده بود دست بکار شد و به ایجاد تشکل های استانی روی آورد در حالی که این رویکرد هم برخلاف سیاست های نظام (عدم توسعه بدنه دولت) بود .
مخابرات خصوصی شد تنها نهادی که می توانست در رابطه با صحت و سقم واگذاری مخابرات نظر دهد شورای رقابت بود که دولت علاقه ای به تشکیل آن نداشت تا اینکه دیر وقت و آنهم با ضرب و زور مجلس تشکیل داد ولی هدفی را که سیاست گذار از تشکیل آن داشت به فراموشی سپرده شد و مرحوم دکتر پژویان شورای رقابت معلولی را به جامعه تحویل داد که آبی از دیگ آن هیچ موقع حداقل برای مخابرات نجوشید .
وقتی سخنان نماینده صدرالذکر را به نقل از وزیر محترم مان شنیدم فهمیدم که ایشان نیز برسبیل پیشینیان هست نه مصالح نظام.
مخابرات چرا واگذار شد جوابش با شما. اما جواب شما به این سوال که مخابرات چرا به شکلی واگذار شد که بیش از ۵۰ درصد آن خصوصی شود چیست؟ آیا فقط قصد این بود که از حیطه قانون محاسبات عمومی و از دسترس دیوان محاسبات خارج شود ؟
مسلما مدیریت خصوصی آن هم مطرح بود اگر صاحبان عمده مخابرات را هم خصوصی فرض کنیم از زمان واگذاری تابحال چه موقع این مخابرات خصوصی اداره شده است؟ کدامیک از دولت ها و وزرای ارتباطات و حتی مجالس ادوار مختلف اجازه داده مخابرات خصوصی اداره شود؟ البته سبک و سیاق صاحبان سهام عمده نیز محل بحث و بررسی بیشتری است . آقای وزیر و سهامداران محترم دست سیاسی خود را از سر مخابرات بردارید حول محور قانون تجارت گرد هم آیید و در کنارعموم کارکنان این شرکت(اعم از رسمی،کارگزار،شرکتی و …..)مخابرات ایران را نجات دهید . کارکنان نگران نتیجه جنگ فیل ها هستند.